Leczenie kanałowe (endodontyczne)

Na czym polega leczenie kanałowe (endodontyczne)?

Stany zapalne miazgi oraz tkanek okołowierzchołkowych zmuszają nas do przeprowadzenia leczenia kanałowego, czyli endodontycznego. Zwykle w znieczuleniu miejscowym otwieramy ząb, oczyszczamy kanały stosując narzędzia rotacyjne a system kanałów korzeniowych wypełniamy gutaperką na ciepło, czyli leczenie endodontyczne polega na usunięciu zainfekowanej miazgi z komory zęba oraz kanałów, a następnie poszerzeniu i wypełnieniu kanałów szczelnym materiałem. Po zakończeniu leczenia dolegliwości znikają, a tkanki okołowierzchołkowe ulegają gojeniu. Po kontroli radiologicznej przechodzimy do odbudowy zęba.

Kiedy zalecane jest leczenie kanałowe?

Miazga zęba nazywana czasem „nerwem” zbudowana jest w istocie z zakończeń nerwowych, nieupostaciowanej tkanki łącznej oraz naczyń krwionośnych. Rozróżniamy miazgę komorową oraz tę znajdującą się w kanałach korzeniowych zęba.

Głęboka próchnica, urazy mechaniczne, termiczne i chemiczne mogą prowadzić do przekrwienia oraz zapaleń miazgi. Te zaś zwykle są nieodwracalne, dają dolegliwości bólowe, samoistne lub w odpowiedzi na nagryzanie lub zmianę temperatury. Ostatecznie zapalnie zmieniona miazga ulega obumarciu, namnażają się w niej bakterie i prowadzi to do powstania stanu zapalnego w tkankach okołowierzchołkowych oraz rozsiewani flory bakteryjnej po całym organizmie. Dodatkowo pozostawienie zainfekowanej miazgi może doprowadzić do powstania ropni, które mogą być groźne dla zdrowia i życia pacjenta.

Wdrożenie leczenia w takich sytuacjach jest niezbędne. Ma ono na celu usunięcie zmienionej zapalnie miazgi lub jeśli dojdzie już do nekrozy – martwej. Czasem dodatkowo udaje się wygoić stan zapalny tkanek okołowierzchołkowych. Należy podkreślić, że zainfekowany ząb stanowi większe wyzwanie dla endodonty czyli lekarza stomatologa zajmującego się leczeniem kanałowym a rokowanie leczenia spada.

Jak przebiega leczenie kanałowe zęba?

Wspomniane leczenie przeprowadzamy zwykle w znieczuleniu miejscowym. Otwieramy ząb, doczyszczamy próchnicę, a następnie usuwamy zainfekowaną lub zapalnie zmienioną miazgę. Następnie przy pomocy narzędzi rotacyjnych oczyszczamy oraz poszerzamy kanały. Dla uzyskania pożądanego efektu wspomagamy się opracowaniem chemicznym – czyli obfitym płukaniem systemu kanałów korzeniowych środkami dezynfekującymi takimi jak podchloryn sody, kwas cytrynowy, chlorheksydyna. Całość wykonujemy dokładnie, zgodnie z przyjętymi normami. Jest to procedura bardzo istotna, gdyż od niej zależy rokowanie wykonanego leczenia kanałowego. Obecnie uważa się, że złotym standardem jest chemomechaniczne opracowanie kanałów korzeniowych.

Kolejnym etapem jest wypełnienie systemu korzeniowego. W naszej klinice wypełniamy kanały przy pomocy gutaperki na ciepło, co daje bardzo dobre efekty pod kątem szczelności oraz trwałości efektów leczenia. Zastosowanie uszczelniacza oraz masy gutaperkowej wstrzykiwanej na ciepło powoduje dokładne wypełnienie systemu kanałów korzeniowych. Po wykonanej kontroli radiologicznej przechodzimy do odbudowy korony zęba – w formie tradycyjnego wypełnienia albo odbudowy protetycznej. Wykonane leczenie endodontyczne należy monitorować radiologicznie przy okazji badań kontrolnych.

Endodoncja mikroskopowa, czyli leczenie kanałowe pod mikroskopem

Jest to leczenie endodontyczne wykonywane w powiększeniu mikroskopu. Leczenie w powiększeniu pozwala na uzyskanie najlepszego efektu leczenia, a tym samym najpewniejszego rokowania zęba. Wielokrotnie powiększony obraz zęba pozwala na odnalezienie ujść wszystkich kanałów, które są często pomijane w tradycyjnym leczeniu kanałowym. Dodatkowo zabieg wykonywany jest bardziej precyzyjnie, dzięki czemu oszczędzamy tkanki własne zęba.

Leczenie w mikroskopie pozwala na pokonanie trudności leczenia kanałowego jakimi są:

  • odnalezienie ujść kanałów nietypowo zlokalizowanych
  • opracowanie i wypełnienie kanałów trudnych, zakrzywionych
  • opracowanie i wypełnienie kanałów wąskich, zobliterowanych
  • usunięcie narzędzia złamanego w kanale
  • leczenie przez uzupełnienia protetyczne (mosty, korony)
  • usunięcie z kanału włókna szklanego lub stopu dentystycznego
  • likwidację stopni, niedopełnienia kanałów w trakcie powtórnego leczenia kanałowego
  • zamykanie perforacji

Leczenie endodontyczne krok po kroku

Wspomniane leczenie przeprowadzamy zwykle w znieczuleniu miejscowym. W zależności od możliwości otwieramy ząb i zakładamy koferdam. Doczyszczamy próchnicę, a następnie usuwamy zainfekowaną miazgę. Na tym etapie kluczowe jest odnalezienie wszystkich kanałów korzeniowych, nawet tych dodatkowych. Następnie przy pomocy narzędzi rotacyjnych oczyszczamy oraz poszerzamy kanały. Dla uzyskania pożądanego efektu wspomagamy się opracowaniem chemicznym – czyli obfitym płukaniem systemu kanałów korzeniowych środkami dezynfekującymi z aktywacją ultradźwiękami. Całość wykonujemy dokładnie, zgodnie z przyjętymi normami. Jest to procedura bardzo istotna, gdyż od niej zależy rokowanie wykonanego leczenia kanałowego.

Kolejnym etapem jest wypełnienie systemu korzeniowego. W naszej klinice wypełniamy kanały przy pomocy gutaperki na ciepło, co daje bardzo dobre efekty pod kątem szczelności oraz trwałości efektów leczenia. Po wykonanej kontroli radiologicznej przechodzimy do odbudowy korony zęba – w formie tradycyjnego wypełnienia albo odbudowy protetycznej. Wykonane leczenie endodontyczne należy monitorować radiologicznie przy okazji badań kontrolnych.

W zależności od przypadku klinicznego, leczenie kanałowe odbywa się na jednej lub dwóch wizytach. Jeśli chcemy dodatkowo odkazić system kanałów korzeniowych lub leczyć tkanki okołowierzchołkowe, leczenie kanałowe dzielimy na dwa seanse. W nieskomplikowanych sytuacjach możliwe jest leczenie jednowizytowe. Ma to następujące zalety: wygoda dla pacjenta i lekarza, oszczędność czasu, mniejsza szansa na złamanie zęba objętego leczeniem w oczekiwaniu na drugą wizytę, zmniejszone ryzyko na reinfekcję kanałów korzeniowych. W zależności od sytuacji klinicznej, rodzaju zęba i ilości kanałów (siekacze i kły posiadają zwykle jeden kanał, przedtrzonowce dwa, a trzonowce po trzy i cztery kanały) wizyta może trwać od pół godziny do dwóch.

Czy leczenie kanałowe boli?

W przypadku zapaleń miazgi i dużej reakcji na zimno, leczenie kanałowe jest bolesne, dlatego w naszym gabinecie stosujemy skuteczne znieczulenie miejscowe, które czyni zabieg komfortowym. W pracy pomagają nam endometr i aparat rentgenowski, które służą do pomiaru długości kanałów korzeniowych.

Obecnie preparaty znieczulające odznaczają się dużą skutecznością oraz minimalnymi objawami niepożądanymi, dlatego stosujemy znieczulenie w zasadzie każdorazowo w przypadku leczenia kanałowego, jest ono także bezpłatne.

Przeciwwskazania do leczenia kanałowego ?

  • Przeciwwskazania miejscowe:

  • Znacznie zniszczenia, złamania korzeni, które uniemożliwiają odbudowę zachowawczą lub protetyczną.
  • Torbiel korzeniowa, która nie poddaje się leczeniu kanałowemu. Wówczas terapię należy rozszerzyć o resekcję wierzchołka korzenia.
  • Położenie zęba, które uniemożliwia prawidłowe leczenie kanałowe.
  • Zaawansowana choroba przyzębia przebiegająca ze znaczną ruchomością zęba.
  • Ostry stan zapalny taki jak ropień, który nie pooddaje się leczeniu a może być zagrożeniem dla życia i zdrowia pacjenta.
  • Przeciwwskazania ogólne:

  • Choroba oddogniskowa, objawiająca się zapaleniem stawów, oka czy wsierdzia może być przeciwwskazaniem do leczenia kanałowego. Należy wówczas ocenić czy korzyści z leczenia kanałowego przewyższają potencjalne ryzyko choroby.
  • Względnym przeciwwskazaniem do leczenia kanałowego może być ciąża. W czasie leczenia kanałowego wykonujemy zarówno znieczulenie jak i zdjęcia rtg, które są ponocne w diagnostyce przed leczeniem oraz ocenie leczenia kanałowego. Zwykle jednak znieczulenie jest bezpieczne dla matki i dziecka a zdjęcie rtg możemy wykonać po narodzinach dziecka. W czasie leczenia do pomiaru długości kanałów korzeniowych służy endometr, który jest na wyposażeniu naszego gabinetu.

Powtórne leczenie kanałowe, czyli reendodoncja

Skuteczność leczenia kanałowego zależne jest od konkretnego przypadku klinicznego (np. zgorzel miazgi pogarsza rokowanie ze względu na znaczną infekcje systemu kanałów korzeniowych trudną do eliminacji), skrupulatności lekarza, kształtu i usytuowania zęba. Niekiedy leczenie kanałowe nie przynosi pożądanych efektów, jest przyczyną stanu zapalnego w tkankach okołowierzchołkowych i/lub torbieli korzeniowej, daje dolegliwości bólowe, jest źródłem bakterii, które przenikają do organizmu pacjenta powodując np. zapalenie stawów czy wsierdzia. W takich sytuacjach musimy ocenić jakie rozwiązanie będzie najlepsze dla pacjenta. Poza ekstrakcją, czyli usunięciem zęba, możemy rozważyć ponowne leczenie kanałowe. Jest ono bardziej skomplikowane, okupione dłuższą pracą a także zwykle zużyciem większej ilości narzędzi kanałowych. W naszym gabinecie staramy się zachować każdy ząb pacjenta, dlatego jeśli istnieje nadzieja na uratowanie zęba, decydujemy się na powtórne leczenie endodontyczne. Uprzedzamy wówczas pacjenta o niepewnym rokowaniu.

Czy lepiej leczyć ząb kanałowo czy usunąć?

Współczesna stomatologia zaleca leczenie zębów, nawet jeśli wymaga to nakładów środków i czasu. Zaobserwowano, że ludzkie, żeby cechują się wyjątkową odpornością na czynniki mechaniczne, chemiczne i biologiczne, a to przekłada się na możliwie długi czas ich użytkowania. Ponadto z punktu widzenia ekonomicznego, leczenie kanałowe może okazać się korzystniejsze niż usunięcie zęba i leczenie implantoprotetyczne. Należy także podkreślić, że niekiedy założenie implantu może być ograniczone warunkowymi miejscowymi takimi jak ilość bazy kostnej. Wówczas zachowanie zęba staje się złotym standardem.

Co z zębem po leczeniu kanałowym?

Usunięcie próchnicy oraz leczenie kanałowe przekładają się na utratę części tkanek własnych zęba. W zależności od rozległości ubytku dopasowujemy odpowiednią odbudowę zęba.

Wyróżniamy następujące możliwości:

  • W przypadku małej utraty tkanek ząb odbudowujemy wypełnieniem kompozytowym o dużej wytrzymałości
  • W przypadku znacznej utraty tkanek korony, przy zachowaniu jednak jednej, dwóch ścian zęba, wykonujemy nakład (INLAY, ONLAY lub OVERLAY – w zależności od rozległości) Są to wypełnienia przygotowane przez technika stomatologicznego i wklejane w ząb na cement kompozytowy.
  • Z obawy przed złamaniem korony zęba po odbudowie kompozytowej, stosujemy dla wzmocnienia zęba do kanału korzeniowego wkład z włókna szklanego.
  • Przy bardzo dużej utracie tkanek zęba wymagany jest indywidualnie wykonany wkład koronowo-korzeniowy (po opracowaniu zęba, pobraniu wycisków i wykonaniu wkładu przez technika stomatologicznego) a następnie korona protetyczna.

Przydatne informacje

Po wizycie, na której przeprowadzane jest leczenie kanałowe może dochodzić do przejściowych dolegliwości bólowych lub dyskomfortu. Ząb może też reagować na nagryzanie. Zwykle po okresie jednego – dwóch dni dolegliwości ustępują. Dodatkowo można zażyć środek przeciwbólowy.

Skuteczność leczenia kanałowego zależna jest od doświadczenia lekarza, warunków gabinetu oraz jego wyposażenia. Nasz gabinet stomatologiczny, który mieści się w Poznaniu posiada niezbędny sprzęt by leczenie kanałowe było wykonane szybko, bezboleśnie i skutecznie. Posiadamy niezawodne preparaty znieczulające, rotacyjne narzędzia maszynowe, które przyspieszają leczenie. Ponadto do leczenia kanałowego wykorzystujemy koferdam oraz mikroskop endodontyczne. Odbudowę zębów wykonujemy zgodnie z najwyższymi normami. Zapraszamy!