Periodontologia

Czym zajmuje się periodontologia?

To część stomatologii poświęcona chorobom tkanek otaczających zęby, na które składają się dziąsła, cement korzeniowy, kość wyrostka zębodołowego utrzymująca zęby w zębodole oraz ozębna. Także choroby błony śluzowej policzków, języka i warg są leczone przez specjalistów periodontologii. Zagrożeniem dla naszego uzębienia nie są jedynie próchnica czy urazy zębów, lecz także destrukcja aparatu zawieszeniowego, stąd periodontologia, która ma na celu leczenie chorób przyzębia, ma ogromne znaczenie w terapii dentystycznej.

Na estetykę uśmiechu składają się nie tylko zdrowe, białe zęby, ale także różowe, gładkie, bez stanu zapalnego dziąsła. Współczesna stomatologia odzwierciedla ogromny postęp medycyny, klinicznie oznacza to potrzebę współpracy wielu specjalistów, co w efekcie daje dobry efekt terapeutyczny. Trudno sobie dziś wyobrazić, aby proces leczenia nie uwzględniał takiej dziedziny jaką jest periodontologia.

Także wydłużenie średniej długości życia społeczeństwa oraz coraz lepsza profilaktyka próchnicy skutkują zachowaniem zębów w wieku podeszłym. W tym czasie zwykle potrzebna jest opieka nad tkankami otaczającymi zęby i ogromna rola periodontologii.

Specjalistyczna konsultacja periodontologiczna

W czasie wizyty konsultacyjnej przeprowadzane jest dokładne badanie jamy ustnej pod kątem przyzębia poszerzone o diagnostykę radiologiczną. Po postawieniu diagnozy, periodontolog ustala plan leczenia oraz omawiamy jego etapy.

Przyczyny chorób dziąseł

Czasem dość trudno wychwycić granicę między zdrowym a zapalnie zmienionym dziąsłem. Nawet zdrowo wyglądające dziąsło histologicznie może wykazywać cechy stany zapalnego. W przypadku nasilonego zapalenia dochodzi do przerostu, przekrwienia oraz krwawienia ze szczeliny dziąsłowej. Zawsze istnieje niebezpieczeństwo, że zapalenie dziąsła może przełożyć się na zapalenie przyzębia, czyli także kości otaczającej zęby. Przy włączeniu odpowiedniego leczenia periodontologicznego proces ten jest jednak odwracalny.

Najczęstszą przyczyną tego typu schorzeń jest obecność płytki nazębnej, w pozostałych przypadkach płytka akceleruje przebieg choroby. Innym czynnikiem miejscowym jest palenie tytoniu z powodu drażnienia tkanek przez produkty smoliste. Przyczyn ogólnych upatruje się w przemęczeniu, stresie, konsumpcji alkoholu, ale także w młodym wieku oraz porze roku.

Także zmiany w gospodarce hormonalnej organizmu takie jak ciąża, pokwitanie, klimakterium, doustne środki antykoncepcyjne oraz menstruacja mogą w znacznym stopniu mieć wpływ na obraz zdrowia dziąseł.

Przyjmowanie leków na nadciśnienie, przeciwpadaczkowych oraz immunosupresyjnych niekiedy powoduje przerost dziąseł, utrudnia to higienę i powoduje stan zapalny.

Czym jest zapalenie dziąseł (gingivitis)?

To stan zapalny widocznej tkanki miękkiej otaczającej zęby, któremu towarzyszy przekrwienie, zaczerwienienie, krwawienie przy szczotkowaniu, wysięk ze szczeliny dziąsłowej, powiększenie ich wymiaru oraz ból. Najczęstszą przyczyną są bakterie płytki nazębnej, które nie usunięte za sprawą niedostatecznej higieny jamy ustnej, zalegają na brzegu dziąsłowym powodując stan zapalny. Innymi przyczynami mogą być zaburzenia metaboliczne i hormonalne, choroby krwi oraz ciąża.

Czym jest choroba przyzębia (paradontoza)?

Choroba przyzębia jest zaburzeniem równowagi między układem odpornościowym naszego organizmu a obecnością specyficznych bakterii patogennych. Po za nimi wpływ na przebieg paradontozy mają choroby ogólne (np. cukrzyca, zaburzenia hormonalne, choroby krwi), nikotynizm, otyłość oraz stres. W związku z kluczową rolą bakterii w etiologii choroby, dbałość pacjentów o higienę jamy ustnej staje się tu podstawą terapii a nawet najbardziej zaawansowane profesjonalne zabiegi przeprowadzane przez periodontologa nie odniosą skutku bez czynnego udziału pacjenta. Niestety częstym skutkiem paradontozy jest utrata zębów a terapia staje się wyzwaniem nie tylko dla lekarza, ale i chorego.

Jakie objawy mogą być niepokojące?

Wstępnym objawem zapalenia dziąseł (gingivitis) oraz zapalenia przyzębia (periodontitis) jest krwawienie w czasie szczotkowania i zgłębnikowania w czasie badania w gabinecie stomatologicznym. Obecność periopatogenów może przełożyć się na nieprzyjemny zapach z ust (halitoza, halitosis). W czasie przebiegu choroby może dochodzić do zaczerwienienia dziąseł a nawet wysięku ropnego z kieszonek przyzębnych; ruchomość zębów może świadczyć już o zaawansowaniu choroby. Zawsze jednak mamy do dyspozycji wiele możliwości leczniczych, które przedstawiamy układając plan leczenia.

Kiretaż

W przypadku uszkodzenia przyzębia i obecności kieszonek przyzębnych, jednym ze sposobów leczenia jest oczyszczanie poddziąsłowe korzeni zębów, czyli kiretaż. Najczęściej zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, co sprzyja komfortowi w czasie wizyty. Ideą całkowitej eliminacji bakterii z jamy ustnej jest wykonanie oczyszczania wszystkich kieszonek przyzębnych w możliwie krótkim czasie oraz wdrożenie antybiotykoterapii.

W zależności od ilości zębów zakwalifikowanych do zabiegu zabieg ten wykonujemy na jednej lub dwóch wizytach. Wykorzystujemy narzędzia zwane kiretami, które za sprawą specjalnej budowy (posiadają tylko jedno ostrze oraz zaokrąglony koniec), nie traumatyzują tkanek miękkich, skutecznie usuwają kamień poddziąsłowy oraz pozostawiają gładką powierzchnię korzenia. Często też stosujemy skaler ultradźwiękowy, który ma za zadanie wypłukać kamień i bakterie z kieszonki dziąsłowej. Na koniec depomnujemy w kieszonkach żel antybakteryjny. Wskazane jest także płukanie po zabiegu jamy ustnej płynem antybakteryjnym przez minimum tydzień czasu.

Regeneracja tkanek przyzębia

Po uzyskaniu stabilności mikrobiologicznej jamy ustnej i obecności ubytków kości, możliwa jest jej regeneracja. SPo uzyskaniu stabilności mikrobiologicznej jamy ustnej i obecności ubytków kości, możliwa jest jej regeneracja. Stosujemy do tego celu sztuczną kość, którą po dodatkowym oczyszczeniu kieszonki, wprowadzamy w miejsce utraconych tkanek. Mogą to być preparaty pochodzenia zwierzęcego, mieszanego lub zupełnie syntetyczne. Jako zabezpieczenie przed wrastaniem tkanki łącznej, preparat przykrywamy błona zaporową. Daje to możliwość powrotu do stanu zdrowia i przy udziale dobrej higieny jamy ustnej, zapobiega nawrotom choroby. Ograniczeniem są ruchomość zębów, trudne warunki zabiegu, brak możliwości pierwotnego zamknięcia rany oraz niedostateczna higiena jamy ustnej u kwalifikowanego do zabiegu pacjenta. Zabieg kończymy założeniem szwów, które należy usunąć po 7-10 dniach. W tym okresie zalecamy stosowanie płynu antybakteryjnego, szczotkowanie zębów musi być zaś ograniczone by nie zniweczyć efektu zabiegu.

Szynowanie zębów

W przypadku znacznej ruchomości zębów, możemy wykonać niewidoczną dla innych szynę, która skutecznie unieruchomi zęby i poprawi ich funkcję. Zwykle szyna ma postać delikatnego drutu lub włókna szklanego, które cementujemy na klej do zębów objętych leczeniem. Jest to bardzo skuteczna, estetyczna i łatwa metoda leczenia, jednak posiada swoje ograniczenia. Zbyt duża ruchomość zębów może wpływać na odklejanie się ich od konstrukcji szyny. Niekiedy konieczne jest także wcześniejsze leczenie kanałowe, jeśli mamy do czynienia z zespołem endo-perio. Każdorazowo przed założeniem szyny konieczne jest usunięcie złogów nazębnych by ułatwić pracę lekarzowi, poprawić skuteczność kleju oraz zlikwidować stan zapalny dziąseł i ich krwawienie. Należy także podkreślić, że drut lub taśma przyklejone od strony językowej zębów mogą utrudnić higienę jamy ustnej. Zastosowanie szyny unieruchamiającej zęby nie może zastąpić podstawowej terapii periodontologicznej.